مطالعه کاربرد اسید سالیسیلیک بر پاسخ‌های فیزیولوژیکی گیاه دارویی سیاهدانه (.Nigella sativa L) تحت شرایط آبیاری مختلف

Authors

  • حسین آزادواری کارشناس ارشد کشاورزی اکولوژیک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس
  • عبدالطیف قلیزاده دکتری خاک‌شناسی- گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه، استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس
  • علی نخ زری مقدم دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس
  • معصومه نعیمی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس
Abstract:

به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با اسید سالیسیلیک بر برخی از صفات فیزیولوژیک و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) تحت شرایط رژیم‌های مختلف آبیاری، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی گنبد کاووس در زمستان و بهار سال 97-1396 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. سطوح مختلف آبیاری در چهار سطح شامل: عدم آبیاری (دیم)، یک‌بار آبیاری در مرحله گلدهی، یک‌بار آبیاری در مرحله پر شدن دانه و انجام دو بار آبیاری به‌‌ترتیب در زمان گلدهی و پر شدن دانه و عامل اسید سالیسیلیک در سه سطح شامل: عدم مصرف اسید سالیسیلیک (شاهد)، پیش‌تیمار بذر با اسید سالیسیلیک و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک به‌میزان 0.5 میلی‌مولار در لیتر در نظر گرفته شد. پس از اعمال تیمارها نمونه‌برداری‌های لازم از گیاه به‌عمل آمد و صفاتی از قبیل کلروفیلa ، کلروفیلb ، کلروفیل کل، کارتنوئید، نشت الکترولیت، پرولین، قندهای محلول و در نهایت عملکرد دانه در گیاه ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اثرات ساده آبیاری و اسید سالیسیلیک و اثرات متقابل آن‌ها بر کلیه صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل نشان داد، کاربرد محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک باعث افزایش صفاتی مانند رنگیزه‌های فتوسنتزی، پرولین، قندهای محلول و عملکرد دانه در تمام شرایط آبیاری گردید. پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک کم‌ترین نشت الکترولیت را به‌خود اختصاص داد. بیش‌ترین عملکرد دانه در تیمار محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک به‌میزان 1330 کیلوگرم در هکتار در شرایط دوبار آبیاری و کم‌ترین عملکرد دانه در تیمار عدم مصرف اسید سالیسیلیک به‌میزان 817 کیلوگرم در هکتار در شرایط دیم به‌دست آمد. با توجه به مشاهدات این تحقیق می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از اسید سالیسیلیک به‌صورت محلول‌پاشی، راهکاری مناسب به‌منظور افزایش مقاومت گیاه سیاهدانه در برابر تنش کم‌آبی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی

سابقه و هدف: تنش خشکی یکی از مهم‌ترین عوامل مهم محدودکننده رشد گیاهان به‌شمار می‌رود. اسید سالیسیلیک یک ترکیب فنلی تولید شده توسط گیاه است که نقش مهمی در تنظیم فرایندهای مختلف گیاه دارد. تحقیقات نشان داده است که کاربرد خارجی اسید سالیسیلیک می‌تواند تحمل گیاه در برابر برخی تنش‌های غیرزنده از جمله تنش اسمزی، خشکی، شوری، ازن و اشعه ماورای بنفش را افزایش دهد. هدف از اجرای این پژوهش بررسی برهمکنش رژ...

full text

اثر کاربرد زئولیت طبیعی و مدیریت آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.)

این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی اثر بر همکنش تنش آبی و سطوح مختلف زئولیت بر خصوصیات رشد و عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه در طول یک فصل زراعی (1397-1396) انجام شد. طرح آزمایش بلوک­های کاملاً تصادفی و بصورت کرت های خرد شده بود و تیمار آبیاری به عنوان تیمار فرعی در دو سطح (I1و I2: به­ترتی...

full text

واکنش‌های مورفوفیزیولوژیکی گیاه سیاه‌دانه (.Nigella sativa L) به اسید سالیسیلیک تحت تنش شوری

تنش شوری یکی از عوامل محیطی است که بر روی رشد و نمو و ترکیبات ثانویه گیاهان تاثیر می گذارد. سالیسیلیک اسید به عنوان یک تنظیم کننده رشد درونی گیاهان نقش تعدیل کننده را ایفا میکند. برای بررسی واکنش های مورفوفیزیولوژیکی گیاه سیاه دانه به سالسیلیک اسید آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با دو فاکتور بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت‌های مختلف شوری روی صفات مورفول...

full text

اثر کاربرد سالیسیلیک اسید در شرایط تنش شوری بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه دارویی درمنه (Artemisia annua L)

به منظور بررسی اثر کاربرد سالیسیلیک اسید در شرایط تنش شوری بر خصوصیات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه دارویی درمنه (Artemisia annua L)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال­ زراعی 90-1389 در منطقه زنجان به اجرا درآمد که در آن عامل شوری در چهار سطح شامل صفر (شاهد بدون شوری)، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر و عامل سالیسیلیک اسید در دو سطح عدم کاربرد (شاهد) و م...

full text

پاسخ فیزیولوژیکی گیاه دارویی-صنعتی حنا به کاربرد اسید سالیسیلیک تحت تنش خشکی

To investigate the effect of salicylic acid (0, 50 and 100 mM) on some physiological characteristics of henna, medicinal-industrial plant, under drought stress (0, -2 and -4 bar induced by PEG 6000) a factorial experiment based on completely randomized design was carried out in the research greenhouse of agriculture faculty of Shahid Bahonar University of Kerman. The content of photosynthetic p...

full text

تأثیر کاربرد خارجی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر خصوصیات عملکردی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) تحت شرایط قطع آبیاری

این مطالعه به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبدکاووس اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای آبیاری شامل: شاهد (بدون تنش)، قطع آبیاری در مرحله گل‌دهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه، به‌عنوان فاکتور اصلی و محلول‌پاشی برگی اسید سالیسیلیک (صفر، 4/0 و 8/0 میلی‌مولار) و اسپرمین (صفر و 02/0 میلی‌مولار) به‌عنوان فا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 4

pages  1904- 1626

publication date 2020-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023